สงขลาพอเพียง : เครือข่ายสร้างเสริมสุขภาพจังหวัดสงขลา - Songkhla Health

โดย นพ.สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ

ในสมัยเรียนมหาวิทยาลัย การเรียกร้องเสรีภาพ เสมอภาคและภราดรภาพยังมีให้ได้ยินอยู่บ้าง แต่จบมาหลังๆจะเหลือแต่เรียกหาประชาธิปไตยมากกว่าเสรีภาพ เรียกหาประสิทธิภาพมากกว่าความเสมอภาค ส่วนภราดรภพนั้นหายไปจากสังคมไทยจนแทบจะไม่มีใครกล่าวถึง

Solidarity หรือภราดรภาพ หรือเรียกให้ง่ายขึ้นไปอีกก็คือการเฉลี่ยทุกข์เฉลี่ยสุข การประกันสังคมหรือการจ่ายภาษีในอัตราก้าวหน้าคือตัวอย่างที่ชัดเจน คนแข็งแรงหรือคนป่วยเรื้อรังหากเงินเดือนเท่ากันก็จ่ายเงินประกันตนในอัตราเท่ากัน คือคนดีช่วยคนเจ็บป่วย คนรวยจ่ายภาษีมาก คนจนจ่ายน้อยทั้งๆที่คนจนได้สิทธิประโยชน์มากกว่า นี่คือการเฉลี่ยทุกข์เฉลี่ยสุขที่เป็นเสาหลักของอุดมการณ์ทางสังคมของยุโรปที่เริ่มขึ้นจากการกอบกู้ประเทศจากความย่อยยับในสงครามโลกครั้งที่สอง แต่ภารดรภาพก็ต้องบังคับด้วยกฎหมายครับ เพราะหากให้อาสาเฉลี่ยสุขก็คือการทำบุญแบบบ้านเรานั่นเอง

คำถามสำคัญคือ ทำไมคนของเขายอมจ่ายเพื่อส่วนรวม แน่นอนว่าเป็นเพราะกฎหมายบังคับ แต่อีกส่วนก็เพราะจ่ายแล้วเขาได้รับผลประโยชน์ตอบแทนกลับมาจริงๆ และมีคุณภาพด้วย เช่นเมื่อเจ็บป่วย เศรษฐีกับคนตกงานต่างก็ต้องไปตามคิว ใช้บริการโรงพยาบาลเดียวกัน ห้องตรวจเดียวกัน หมอคนเดียวกัน คนจนพอใจแน่นอน คนชั้นกลางก็พอใจเพราะเมื่อเทียบกับเศรษฐีก็ถือว่าเท่าเทียม เศรษฐีก็ไม่ได้รู้สึกแย่เพราะระบบการแพทย์นั้นมีคุณภาพ เป็นสปิริตที่เรียกว่า solidarity

สิ่งที่ท้าทายที่สุดสำหรับเบลเยียมคือ ผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ รายจ่ายจะเพิ่มขึ้น ภาษีก็เก็บกันจนหลังอานแล้วคงเพิ่มไม่ได้อีกแล้ว เพราะแค่นี้ค่าแรงก็แพงจนแข่งขันไม่ชนะเมืองจีนแล้ว ผู้เชี่ยวชาญจึงได้ทำข้อเสนอสองทางเลือกทางวิชาการสำหรับอนาคตให้ฝ่ายการเมืองตัดสินใจ หนึ่งคือสนับสนุนการประกันของเอกชนสำหรับสิทธิประโยชน์ใหม่หรือราคาแพง ใครมีเงินจ่ายก็เป็นสิทธิที่เขาควรได้รับเหมือนในสหรัฐอเมริกาเพื่อลดค่าใช้จ่ายภาครัฐ อีกทางคือเดินหน้าระบบเฉลี่ยทุกข์เฉลี่ยสุขต่อไป แต่คนทั้งประเทศต้องช่วยกันแบกรับและอาจต้องเจรจาในการลดสิทธิประโยชน์ลง ที่นี่เขาเลือกที่จะยืนยันระบบภราดรภาพและความเสมอภาคในประเทศของเขาต่อไป จิตวิญญาณแห่งสังคมนิยมยังคงยืนหยัดต้านกระแสทุน