สงขลาพอเพียง : เครือข่ายสร้างเสริมสุขภาพจังหวัดสงขลา - Songkhla Health

แม้ว่าระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้าจะพัฒนาการให้บริการที่ดีขึ้น แต่ผู้ใช้บริการก็ยังคงสับสนและประสบปัญหาอีกกระบุงโกย เอาเป็นว่า เรามาหาคำตอบเพื่อการเข้าถึงบริการบัตรทองได้ดีกว่าค่ะ

1. ใครกันนะมีสิทธิได้บัตรทอง

“ผู้ มีสิทธิในระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า คือ บุคคลที่มีสัญชาติไทย มีเลขประจำตัวประชาชน 13 หลัก และไม่มีสวัสดิการด้านการรักษาพยาบาลอื่นใดที่รัฐจัดให้ ตัวอย่างบุคคลที่มีสวัสดิการด้านการรักษาพยาบาลจากรัฐ เช่น

หนึ่ง ผู้มีสิทธิตามพระราชบัญญัติประกันสังคม เช่น ลูกจ้างที่ทำงานในกิจการที่มีลูกจ้างตั้งแต่ 1 คน ขึ้นไปยกเว้น ลูกจ้างทำงานบ้าน หาบเร่ แผงลอย หรือลูกจ้างของบุคคลธรรมดาที่ไม่มีการประกอบธุรกิจรวมอยู่ด้วย

สอง ผู้มีสิทธิตามพระราชกฤษฎีกาเงินสวัสดิการเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล เช่น ข้าราชการ ลูกจ้างประจำของส่วนราชการ และครอบครัว

สาม ผู้อยู่ในความคุ้มครองของหลักประกันสุขภาพอื่นที่รัฐจัดให้ เช่น พนักงานรัฐวิสาหกิจ พนักงานหรือเจ้าหน้าที่ในองค์กรอิสระ ครูโรงเรียนเอกชนในระบบ”**

2. เจ้าตัวเล็กแรกคลอดก็มีบัตรทอง

กรณี เด็กแรกเกิดที่เกิดมามีสัญชาติไทย ถ้าไม่มีสิทธิอื่นใดที่รัฐจัดให้ เช่น สิทธิข้าราชการที่เบิกจากบิดาหรือมารดา ก็ถือว่าเป็นผู้มีสิทธิบัตรทอง ตาม พ.ร.บ.หลักประกันสุขภาพ หากจะให้ได้รับสิทธิบัตรทอง โดยสมบูรณ์ ต้องนำสำเนาทะเบียนบ้าน และสูติบัตร ติดต่อขอลงทะเบียนทำบัตรทองได้ที่ ต่างจังหวัด ติดต่อ สถานีอนามัย หรือ โรงพยาบาลของรัฐใกล้บ้าน ในวันเวลาราชการ กรุงเทพฯ ติดต่อ สำนักงานเขตทุกเขต ในวันเวลาราชการ

3. ถ้าเจ็บป่วยจะไปหาหมออย่างไร

“ผู้ป่วยจะต้องไปใช้บริการในหน่วยบริการปฐมภูมิที่ระบุไว้ในบัตรก่อน หน่วยบริการปฐมภูมิ เช่น สถานีอนามัย ศูนย์การแพทย์ชุมชน หรือคลินิกที่เข้าร่วมกับบัตรทอง และเมื่อ หน่วยงานปฐมภูมิเหล่านี้รักษาไม่ได้ ก็จะออกใบส่งตัว ให้คนไข้ไปรักษายังหน่วยบริการขั้นสูง ที่ระบุในบัตร เช่น โรงพยาบาลศูนย์ หรือโรงพยาบาลใหญ่ๆ แต่หากคนไข้เดินทางไปยังโรงพยาบาลเลย โดยไม่ผ่านการตรวจจากหน่วยบริการปฐมภูมิคนไข้จะต้องเสียค่าใช้จ่ายเอง ยกเว้นกรณีฉุกเฉินที่สามารถตรงไปยังโรงพยาบาลใหญ่ได้เลย”

4. ตกงานอย่าตกใจ

ผู้ประกันตนที่ถูกเลิกจ้างงานสามารถส่งเงินสมทบต่อ เพื่อรักษาสิทธิจากกองทุนประกันสังคม ซึ่งผู้ประกันตนจะได้รับสิทธิการรักษาพยาบาลและสิทธิอื่นๆ ตามมาตรา 39

สำหรับ ผู้ประกันตนที่ไม่ประสงค์จะส่งเงินสมทบต่อหลังจากถูกเลิกจ้างงาน 6 เดือน เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมก่อนการเจ็บป่วย สามารถขอลงทะเบียนมีสิทธิบัตรทอง โดยไม่เสียค่าธรรมเนียมใดๆได้ที่ ต่างจังหวัด ติดต่อ สถานีอนามัย หรือ โรงพยาบาลของรัฐใกล้บ้าน ในวันเวลาราชการ กรุงเทพฯ ติดต่อ สำนักงานเขตทุกเขต ในวันเวลาราชการ

5. ย้ายบ้านย้ายโรงพยาบาล

การ ย้ายที่อยู่อาศัย หรือย้ายที่ทำงาน ควรจะย้ายหน่วยบริการตามที่พักอาศัยจริง ในกรุงเทพฯ สามารถติดต่อขอย้ายหน่วยบริการได้ที่สำนักงานเขตทุกเขต ตามวันเวลาราชการ กรณีมีชื่อในทะเบียนบ้าน ต้องใช้หลักฐาน

1. สำเนาทะเบียนบ้าน
2. สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน หากเป็นเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี ใช้สูติบัตร (ใบเกิด)

กรณีไม่มีชื่อในทะเบียนบ้านที่พักอาศัยอยู่ ต้องใช้หลักฐาน อย่างใดอย่างหนึ่งดังนี้

1. สำเนาทะเบียนบ้านของบุคคลที่ตนไปพักอาศัย พร้อมหนังสือรับรองของเจ้าของบ้าน
2. หนังสือรับรองของผู้นำชุมชน ซึ่งรับรองว่าผู้ขอลงทะเบียนพักอาศัยอยู่ในพื้นที่นั้นๆ
3. หนังสือรับรองของผู้ว่าจ้างหรือนายจ้าง
4. เอกสารหรือหลักฐานอื่นๆ เช่น ใบเสร็จรับเงินค่าสาธารณูปโภค ใบเสร็จรับเงินค่าเช่า ที่พัก สัญญาเช่าที่พัก ฯลฯ ที่แสดงว่าบุคคลนั้นมีถิ่นที่อยู่หรือที่พักอาศัยอยู่ในพื้นที่นั้นๆ (หากมีการลงทะเบียนแทน ต้องมีหนังสือมอบอำนาจและสำเนาบัตรประจำตัวประชาชน ของผู้มอบและผู้รับมอบอำนาจด้วย

6. เหตุผลที่ต้องจ่ายเอง

บุคคล ที่ลงทะเบียนแล้ว ให้ใช้สิทธิบริการสาธารณสุขได้จากหน่วยบริการประจำของตนหรือหน่วยบริการปฐม ภูมิในเครือข่ายหน่วยบริการที่เกี่ยวข้อง หรือหน่วยบริการประจำส่งต่อไปรักษายังหน่วยบริการอื่น เว้นแต่ กรณี อุบัติเหตุฉุกเฉิน หรือเจ็บป่วยฉุกเฉิน ให้บุคคลนั้นมีสิทธิเข้ารับบริการยังหน่วยบริการที่เข้าร่วมโครงการที่อยู่ ใกล้ที่สุด โดยใช้สิทธิบัตรทองได้ (หากเป็นกรณีรักษาโรคทั่วไป และไปใช้สิทธิข้ามเขต ผู้ป่วยต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายเองทั้งหมด) หรือกรณีมีการร้องขอของคนไข้ที่เกินกว่าเกณฑ์ที่กำหนด เช่น ต้องการห้องนอนห้องพิเศษ เป็นต้น

7. เปลี่ยนสถานพยาบาลได้ถ้าไม่พอใจ

“หาก คลินิคหรือสถานบริการที่ให้การรักษาไม่เป็นที่พอใจ ผู้ป่วยมีสิทธิของย้ายสถานพยาบาลได้ โดยจะอนุญาตให้ย้ายปีละ 2 ครั้ง เท่านั้น แต่ต้องพิจารณาคลินิกที่อยู่ใกล้บ้าน และสะดวกต่อการไปใช้บริการของคนไข้ด้วย”

8. ยาดีมีคุณภาพจริงไหม

“ยา ที่ใช้ในระบบหลักประกันสุขภาพ เป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ ซึ่งมีคณะอนุกรรมการบัญชียาหลักแห่งชาติพิจารณายาให้เป็นปัจจุบัน สามารถครอบคลุมการรักษาทุกโรคและเป็นยาที่มีคุณภาพดี”

9. ขอตรวจสุขภาพได้ไหม

การ ตรวจสุขภาพประจำปี สามารถใช้สิทธิบัตรทองได้ แต่การตรวจสุขภาพในที่นี้ หมายถึง กาตรวจคัดกรองความเสี่ยง เพื่อตรวจสุขภาพทั่วไปตามความจำเป็น และค้นหาประวัติและพฤติกรรมสุขภาพเพื่อประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดโรค ตามดุลยพินิจและข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ ซึ่งได้แก่ การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด ตรวจความดัน ตรวจหามะเร็งปากมดลูก เป็นต้น

10. วางแผนครอบครัวฟรี

การคุมกำเนิดโดยการฉีดยาคุม หรือฝังยาคุม ถือเป็นการวางแผนครอบครัว สามารถใช้สิทธิบัตรทอง โดยไม่จำเป็นต้องเสียค่าบริการ

11. ฝากครรภ์กับบัตรทองดีไหม

กรณีการฝากครรภ์ สามารถเข้ารับบริการได้ที่หน่วยบริการปฐมภูมิใกล้บ้านที่ระบุในบัตรทอง โดยแสดงบัตรทองพร้อมบัครประจำตัวประชาชน หากเป็น 13 จังหวัดนำร่องที่ใช้ Smart Card เพียงใบเดียวเข้ารับบริการฝากครรภ์ได้เช่นกัน คุณไพรระหง รชิตตระกูล เล่าว่า "ดิฉันไปฝากท้องที่ศูนย์การแพทย์ชุมชนโดยใช้สิทธิบัตรทอง ซึ่งได้รับสมุดประจำตัวคนตั้งท้่องและได้รับการตรวจทุก ๆ สองเดือนโดยมีเจ้าหน้าที่ซึ่งเป็นพยาบาลตรวจการเต้นหัวใจลูกและมีการเจาะเลือดเพื่อตรวจโรคทาลัสซีเมีย จนใหล้กำหนดคลอดก็ส่งตัวไปยังโรงพยาบาลที่สามารถทำคลอดได้โดยทุกครั้งดิฉันไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเลย แต่ระหว่างการตรวจก็ไม่ได้ทำอัลตราซาวนด์ เพราะต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเองแต่เจ้าหน้าที่แนะนำว่า สุขภาพแม่และลูกปกติดี ไม่จำเป็นต้องตรวจก็ได้"

12. คลอดลูกแบบสบายกระเป๋า

ระบบบัตรทองครอบคลุมการทำคลอดแต่รวมกันไม่เกิน 2 ครั้ง กรณีบุตรยังมีชีวิตอยู่ คุณไพรระหงเล่าต่อว่า "ตอนที่ดิฉันคลอดลูก ต้องไปนอนอยู่โรงพยาบาลก่อนสองวัน เพราะมีอาการผิดปกติ ความดันโลหิตสูง ต่อมาคุณหมอจึงแนะนำให้ผ่าตัดคลอด เพราะหากปล่อยไว้จะเป็นอันตรายทั้งแม่และลูกเมื่อคุณหมอทำคลอดเสร็จ ลูกดิฉันมีน้ำหนักตัวน้อย จึงต้องอยู่ในตู้อบอีกสามวัน จากนั้นคุณหมอจึงอนุญาตให้กลับบ้านได้ซึ่งดิฉันไม่ต้องเสียเงินเลยนอกจากค่ารถเดินทางไปกลับเท่านั้น"

13. ผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะได้ไหม

สิทธิบัตรทองสำหรับการผ่าตัดเปลี่ยนอวัยวะให้เฉพาะโรคไตซึ่งเป็นโรคเรื้อรัง ส่วนในอวัยวะอื่น บัตรทอง ยังไม่ครอบคลุมการรักษา

14. ผู้ป่วยหัวใจรักษาได้ไหม

กรณีดังกล่าวเป็นโรคที่เข้าเกณฑ์ค่าใช้จ่า่่ยสูง ซึ่งสามารถใช้สิทธิบัตรทองได้ ถ้าพบว่าโรงพยาบาลใดไม่รักษาให้สามารถแจ้งรายละเอียดผ่านสายด่วน สปสช. โทร 1330 เพื่อประสานให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาต่อไป โดยให้สถานพยาบาลหาเตียงสำรองสำหรับผู้ป่วย

15. อินซูลินเพื่อผุ้ป่วยเบาหวาน

คุณนวลผจง วินัยชาติศักดิ์ เภสัชกรชำนาญการโรงพยาบาลสูงเนิน เล่าว่า "ผู้ป่วยเบาหวานที่มีสิทธิบัตรทองหากหมอวินิจฉัยว่าต้องฉีดอิซูลิน เราจะเบิกจ่ายปากกาสำหรับฉีดและให้ยาอินซูลินที่บรรจุอยู่ในหลอด ซึ่งจะมีเจ้าหน้าที่เป็นผู้สอนวิธีการฉีดและให้ข้อมูลที่ถูกต้องกับผู้ป่วย เมื่อยาหมดผู้ป่วยสามารถมาขอรับยาจากหน่วยบริการ โดยที่ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใด ๆ เลย"

16. ป่วยหนัก ต้องเป็นผู้ป่วยใน ทำอย่างไร

ควรแสดงบัตรประจำตัวประชาชนพร้อมบัตรทอง เพื่อเป็นหลักฐานในการใช้สิทธิยังหน่วยบริการที่เข้ารับการรักษา หากหน่วยบริการที่เข้ารับการรักษาไม่ตรงตามสิทธิ แต่เป็นกรณีฉุกเฉินหรืออุบัติเหตุ สามารถใช้บัตรทองได้โดยไม่ต้องมีใบส่งตัว หากไม่ใช่กรณีอุบัติเหตุหรือฉุกเฉินต้องประสานหน่วยบริการตามสิทะฺพิจารณาออกหนังสือส่งตัว

17. ผู้ป่วยโรคไต บัตรทองช่วยอะไรบ้าง ผ ู้ป่วยจะได้รับการบำบัดและบริการทางเวชกรรม รวมถึงบริการทางการแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือกตามกฏหมายว่าด้วยการประกอบโรคศิลป์ จนสิ้นสุดการรักษา หรืออาจเป็นการบำบัดทดแทนไตในการรักษาผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายด้วยการล้างช่องท้อง การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม หรือการปลูกถ่ายไต

18. รักษาโรคฟันอะไรได้บ้าง

การบำบัดและการบริการทางทันตกรรม ได้แก่ ถอนฟัน อุดฟัน ขูดหินปูน ทำฟันปลอมฐานพลาสติกรักษาโพรงประสาทฟันน้ำนม และการใส่เพดานเทียมในเด็กปากแหว่งเพดานดโหว่

19. ผู้ป่วยเอดส์ บัตรทองช่วยเหลือได้แค่ไหน

บัตรทองให้บริการยาต้านไวรัสเอดส์สำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ด้วย

20. หมอบ่ายเบี่ยงจะทำอย่างไรดี

แจ้งรายละเอียดได้ที่สายด่วน สปสช. 1330 เพื่อประสานให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาต่อไป


21. บริการอะไรที่ไม่ครอบคลุม

กลุ่มบริการที่เกินความจำเป็น

1. การรักษาภาวะมีบุตรยาก
2. การผสมเทียม
3. การแปลงเพศ
4. การกระทำใด ๆ เพื่อความสวยงามโดยไม่มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์
5. การตรวจวิฉัยการรักษาใด ๆ ที่เกินความจำเป็นและบ่งชี้ทางการแพทย์
6. การรักษาที่อยู่ระหว่างการค้นคว้าทดลอง

กลุ่มบริการที่ปัจจุบันมีงบประมาณจัดสรรให้เป็นการเฉพาะหรือครอบคลุมโดยกองทุนอื่น ๆ

1. โรคจิต กรณีที่ต้องได้รับไว้รักษาเป็นผู้ป่วยในเกิน 15 วัน
2. การบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาและสารเสพติดตามกฏหมายว่าดด้วยการยาเสพติด
3. การบาดเจ็บจากการประสบภัยจากรถ ซึ่งอยู่ในความค้มครองตามกฏหมายว่าด้วยการคุ้มครองตามกฏหมายว่าด้วยการคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ

กลุ่มบริการอื่น ๆ

โรคเดียวกันที่ต้องใช้ระยะเวลารักษาตัวในโรงพายาบาลประเภทผู้ป่วยในเกิน 180 วัน ยกเว้นกรณีที่จำป้นต้องรักษาต่อเนื่องจากภาวะแทรกซ้อนหรือมีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์

22. ช่องทางการร้องเรียน

สายด่วน สปสช. 1330 ให้บริการ ตอลอด 24 ชั่วโมง Email. www.e-news@nhso.go.th

นี่เป็นเพียงตัวอย่างที่ชี้ให้เห็นว่าประชาชนไทยมีสิทธิในการรักษาพยาบาลซึ่งอาจะไม่ครอบคลุมทั้งหมด แต่ก็ถือว่าได้ช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตเราให้ดีขึ้นได้มากอยู่ทีเดียว

แต่ทางที่ดี ดูแลสุขภาพให้แข็งแรงดีกว่า เพราะถือว่าเราได้ช่วยประเทศชาติประหยัดงบประมาณกัน

ที่มา:ชมนาด .2552.22 คำถามกับ "30 บาที่ไม่ต้องจ่ายแล้ว "ชีวจิต.ฉบับที่259 (ปีที่11 วันที่ 16 กรกฏาคม)